Hukumar yaki da sha da fataucin miyagun kwayoyi ta kasa NDLEA, ta yi gargadi game da bullar wani sabon abu mai hatsarin gaske (NPS) wanda aka fi sani da Akuskura.
An yi maganin ne da ganyen da aka saƙa da taba, tabar wiwi da saurin maye gurbin abubuwan sarrafawa, galibi a sassan Arewa da Kudu-maso-Yamma.
Tasirin ya hada da tashin hankali, motsin jiki ba bisa ka’ida ba da kuma natsewar tsokoki, a cewar Mahmud Isa Yola, mataimaki na musamman na shugaban NDLEA.
Akuskura, wanda aka fi sani da Kuskura ko Kurkura, ya samo asali ne daga kalmar Hausa ta “Kuskura,” wadda za a iya amfani da ita a ma’ana ta garzaya da kurkure.
Yola ya bayyana cewa yana da nau’i daban-daban, na ruwa da foda, kuma mutanen da galibi ke neman “ɗauka” ke amfani da shi.
Akuskura dai ana rarraba shi ne da sunan ganyen ganye, kuma masana ganyen gida da masana kimiyyar Islama suna sayar da su.
Tare da sayar da kwalbar codeine tsakanin N7,000 zuwa N25,000 zuwa sama, yana ba masu shaye-shayen maye gurbinsu cikin sauki da N100 ko ma kasa da haka.
Akuskura ya samu kulawar hukumar yaki da muggan kwayoyi bayan da aka kama sama da kwalabe dubu bakwai na haramtacciyar hanyar Abuja zuwa Kaduna.
An tsara rabon su a jihohin Borno, Kano, Kaduna, Sokoto, Zamfara, Gombe, da Nasarawa. An kama mutane da dama da kuma wasu kame a fadin kasar.
A kwanakin baya ne hukumar kula da ingancin abinci da magunguna ta kasa (NAFDAC) ta sanar da dakatar da maganin; hankali da aiwatar da ayyukan suna ci gaba.
Ofishin Majalisar Dinkin Duniya kan Magunguna da Laifuka (UNODC) ya bayyana NPS a matsayin abubuwan cin zarafi waɗanda ba a sarrafa su ta 1961 Single Convention on Narcotic Drugs ko 1971 Convention on Psychoactive Substances amma yana barazana ga lafiyar jama’a.
Yola ya yi kira da a sake yin aiki tare don yaduwa da cin abincin Akuskura saboda a yawancin lokuta ba a gano illolin zamantakewar NPS ba, wanda ke sa rigakafi da nasiha da wahala.
Yayin da wasu ke ganin yana ba su kuzarin yin aiki yadda ya kamata ba tare da gajiyawar jiki ba, wasu kuma sun dage cewa yana magance zazzabin cizon sauro, taifot, ciwon kai, da kuma kara musu kwarin gwiwa a kan gado.
Yola ya ruwaito wani mai sayar da kayayyaki a birnin Zaria yana bayanin cewa asalin sinadarin ana nufin maganin ciwon kai da kuma ciwon kai amma kuma yana zama maganin poster na maganin aljanu da aljanu.
“Ya ce kuskura kuma ana amfani da shi a matsayin abin kara kuzari a tsakanin maza. Koyaya, babu wani bayanin kimiyya akan ko abubuwan suna da lafiya ko zasu iya warkar da kowace irin cuta.
“Saboda haka wannan ba shi da ingantaccen darajar magani. Duk da rashin tsaro, Akuskura dubban mutane ne ke amfani da su a Najeriya,” in ji Yola.