Babban Darakta na Cibiyar Initiative and Development (CFID), Dokta Danjuma Adda, ya bayyana cutar hanta a matsayin cuta ta biyu da ke haifar da mace-mace a duniya, biyo bayan annobar COVID-19.
Adda, wanda ke rike da mukamin tsohon shugaban kungiyar yaki da cutar Hepatitis ta duniya, WHA, ya bayyana hakan ne a yayin wani taro da aka gudanar a birnin Jalingo, babban birnin jihar Taraba.
A yayin da yake jaddada bukatar a kara wayar da kan jama’a, rigakafi da kuma magance matsalar cutar hanta a jihar da ma kasa baki daya, ya nuna damuwarsa kan rashin isassun kayan aikin da ake amfani da su wajen karin jini a fadin kasar nan.
“Yawancin na’urorin gwaji ba su da tasiri wajen gano kwayar cutar saboda rashin ingancinsu,” in ji Adda.
Da yake kira da a yi hadin gwiwa don inganta gwajin cutar hanta da kuma kula da cutar, ya bukaci dukkan matakan gwamnati da su saka hannun jari a cikin na’urorin gwaji masu inganci.
Adda ya kuma yi kira ga shugabannin addini da na gargajiya da su tabbatar da cewa kayan aikin da ake amfani da su wajen yi wa yara kaciya sun lalace yadda ya kamata.
Ya ci gaba da bayyana yawan mace-macen da ke tattare da kamuwa da cutar hanta a Najeriya, inda ya ce kimanin ‘yan Najeriya miliyan 20 ne ke dauke da cutar, inda miliyan 1.3 ke mutuwa duk shekara.
Da yake sukar rashin kula da cutar hanta idan aka kwatanta da cutar kanjamau, ya bayyana bakin cikinsa yadda masu ciwon hanta sukan dauki nauyin kula da lafiyarsu, tantancewa da kuma warkar da kansu, idan aka kwatanta da masu dauke da cutar kanjamau.
Shima da yake nasa jawabin babban sakataren hukumar kula da lafiya matakin farko na jiha TSPHCDA Dokta Tukura Nuhu Nyigwa wanda ya samu wakilcin shugaban ma’aikatan dakin gwaje-gwaje na likitanci Gemson Linus yace hukumar na aiki ba dare ba rana domin inganta ayyukan da suka shafi cutar hanta. a cibiyoyin lafiya na jihar.
Ya sanar da cewa hukumar ta taka rawar gani wajen samar da alluran rigakafi da rigakafi don kare al’umma, inda ya bayyana cewa hukumar ta himmatu wajen tabbatar da adalci wajen samar da ababen more rayuwa musamman ga marasa galihu.
Da take ba da labarin abin da ya faru, wata lauya mai kare hakkin dan Adam mai fama da ciwon hanta, Barista Gloria Sotenge, ta bukaci gwamnati a dukkan matakai da su sauke nauyin da ya rataya a wuyanta ta hanyar kara saka hannun jari wajen yin gwaje-gwaje da tantance masu kamuwa da cutar hepatitis B da C.